24 januari 2006

Afghanistan: Jaap ziet geen problemen

"NATO-strijdkrachten zullen hun Afghaanse beloften nakomen",
aldus Navo secretaris-generaal Jaap de Hoop Scheffer vandaag (22 januari) in de Financial Times.

Het komt er nu op aan. Niet eens zozeer vanwege de arme Afghanen, die weer dreigen terug te zakken in provinciale narco-economieën, gerund door lokale krijgsheren. Maar vanwege de NAVO zelf. Zal de NAVO met haar ISAF, de neoconservatieven in Washington, die niets van een Europese aanpak willen horen, logenstraffen? Scheffer is vol vertrouwen.

En ik kan een heel eind met hem meegaan: Het ìs van vitaal belang voor de Europese landen, dat er geen nieuw broeinest à la Al Qaeda kan ontstaan in een chaotisch Afghanistan. Het ìs een nobele taak, om de Afghaanse regering te ondersteunen bij het herinvoeren van een geciviliseerde maatschappij in dat land. Dat zou betekenen: het aanpakken van lokale potentaten, drugshandelaars, krijgsheren en clanhoofden, of ze nu door het fanatisme van de Taliban besmet zijn of niet.

"Ja natuurlijk," zegt De Hoop Scheffer, "en we hebben maatregelen getroffen, dat de Amerikanen [en de bondgenoten onder hun bevel] ons niet in de weg zullen lopen bij hun jacht op [uitsluitend] Al Qaeda en "de" Taliban." Maar dat is nu juist het probleem: De Amerikanen steunen op Afghaanse anti-Taliban bondgenoten, die even erg zijn als de lokale potentaten die zich op de Taliban beroepen. Ik ben niet de enige, die niet kan inzien, hoe dat ooit harmonisch samen kan gaan.

Het Amerikaanse "Enduring Freedom" is een meedogenloze operatie, die steunt op luchtbombardementen en, vergeef me het woord, op "terreur". De mishandeling en marteling van "EF"-gevangenen is aangeklaagd door het Rode Kruis en door de Verenigde Naties. Bij Kaboel is een groot martelcentrum ingericht. Er gaan geruchten, dat binnenkort Guantánamo zal worden opgeheven en daarnaartoe overgebracht.

Het probleem zijn dus niet zozeer de Afghanen, zelfs als die "gevaarlijk" gewelddadig zijn, maar de Amerikanen.

Hoe je het ook wendt of keert, anders dan in het Noorden, waar de Nederlanders een ISAF-missie goed schijnen te hebben volbracht, lopen in het Zuiden, dus in Uruzgan, de merken helemaal door elkaar. De bedoelingen kunnen wel goed zijn, zeker als ze over een week ook nog eens zullen worden bevestigd op een conferentie in Londen met de EU en met de Verenigde Naties, maar de praktijk is weerbarstig.

Dat zou de opperbevelhebber van het Nederlandse leger maar al te goed kunnen weten na de ramp van Srebrenica in 1995 en na de subalterne rol die de Nederlanders is opgedrongen bij de NATO-invasie van Kosovo in 1999 (bombardement -zonder waarschuwing- van een civiel vliegveld in Montenegro). Voordat je het weet, ben je bezig om de Geneefse Conventies over oorlogvoering te schenden. Een regeringsrapport over Kosovo (2001) was dan ook uiterst (zelf-)kritisch.

De Hoop Scheffer zelf, toen fractieleider van oppositiepartij CDA, verzette zich tot op het laatst tegen de Nederlandse VN-missie naar Ethiopië-Eritrea, onder het aanhalen van soortgelijke feiten en argumenten. En die missie was puur VN, geen Amerikaan in zicht (2001).

Ik ben benieuwd, wat PvdA-fractiespecialist Koenders aanstaande woensdag 25 januari kan voorleggen aan de dan in Utrecht verzamelde PvdA-leden, aan extra garanties dat er een absolute scheiding komt tussen "EF" en "ISAF". Zoals ik al in "At Home in Europe" aangaf: Als ISAF weer te ver op afstand wordt gezet van de Amerikanen - wie garandeert dan dat ze de Nederlanders in een mogelijke omsingelingssituatie à la Srebrenica, werkelijk tijdig te hulp zullen komen? En, zo ja, hoe?

We kunnen er niet omheen: Argumenten om in Afghanistan juist nu militair beschermd opbouwwerk te gaan doen, zijn er legio en ze zijn dringend. Reden te meer, om als EU (en VN) gezamenlijk van de Amerikanen te eisen, dat ze hun aanpak veranderen, als voorwaarde voor verder ISAF-engagement.

Jacht op Osama bin Laden en de kern van AQ: OK. Een meerderheid van de Afghaanse Loja Jirga wilde hem, onder de Taliban, al in 2002 kwijt. Laat de onderhandelingen met lokale machthebbers, waaronder Taliban-achtige figuren, over aan KLarzai en de Afghaanse regering.

En vang eindelijk Osama! Dat het zo lang moet duren, vinden hoe langer hoe meer commentatoren verdacht worden.

En Jaap zou kunnen bedenken, dat de NATO voor de Amerikanen voorlopig dood is, alleen geschikt als visvijver voor "willing" ad-hoc bondgenoten. De Washingtonse discussies daarover zijn achterhoedegevechten van het State Department tegen de almachtige neoconservatieven. De toekomst van de NATO ligt bij de EU.

De ISAF-Uruzgan-diskussie zou een mooie gelegenheid kunnen zijn om dat voelbaar te maken.

Geen opmerkingen:

Related Posts with Thumbnails