Ajaan Hirsi Ali's shiitische "Twist": Verlost worden samen met de ergste zondaars.

Steeds meer blijkt het American Enterprise Institute, de neoconservatieve denktank in Washington, voor Ajaan Hirsi Ali (Magan) een gouden kooi. De Gekooide Maagd blijft haar boodschappen uitzenden naar Europa. In de US wordt niets van haar vernomen.
Vermoedelijk is dat een afspraak met de directie van het AEI. Die kan namelijk maar moeilijk uit de voeten met haar radikale anti-godsdienst standpunt. De fundamentalistisch-protestantse stemmen uit het Amerikaanse Midden-Westen en -Zuiden zijn het voetvolk van de neocons. Die spelen in op de fundamentalistische vooroordelen, zonder die zelf te delen, om in Washington een macht te blijven. Hirsi Ali past daar niet in.

In september kwam er een groot interview in Oostenrijk. Nu is het een optreden in Nederland, voor de "Volkskrant Televisie": de Volkskrant - Binnenland - Hirsi Ali: Soumaya S. biedt hoop.

Begeleidende tekst:

"AMSTERDAM - Ayaan Hirsi Ali noemt Piranhaverdachte Soumaya S., tegen wie tien jaar gevangenisstraf is geëist, ‘de hoop voor de toekomst’ in de strijd tegen radicalisering. Door het ‘verraad van haar leermeester’, de Haagse imam Fawaz, zijn haar de ogen geopend."

A. Hirsi Ali, augustus 2006

Dit stelde Hirsi Ali vrijdagavond in een audioboodschap bij de presentatie van het boek Strijdsters van Allah. Hirsi Ali herkent veel van zichzelf in Soumaya. Ook zij is in de ban geweest van een radicale prediker als Fawaz. Ze zegt dat zelfstandig nadenkende Hofstadjongeren, niet bereid predikers als Fawaz zonder meer te volgen, naar de bron zelf gaan, naar de Koran.

Die jongeren ‘zien dat het er echt staat; dat gebruik van geweld is toegestaan om beledigers van de islam de mond te snoeren. Dat het bij jihad niet alleen gaat om innerlijke strijd om jezelf te verbeteren, maar ook om gewelddadige strijd’. Volgens Hirsi Ali brengen moslims die beweren dat islam slechts vrede betekent, dergelijke gewetensvolle jongeren alleen maar in verwarring.

Voor mensen als Wilders, zal deze boodschap uiterst verwarrend overkomen. Ze is echter helemaal in overeenstemming met de reactie, indertijd, van Ayaan op de veroordeling tot zware gevangenisstraf van leden van de Hofstadgroep in het eerste proces. Ze toonde zich toen erover teleurgesteld, dat niet de Islam zelf, maar onwetende, verwarde, kleine jongens zwaar werden gestraft voor hun opvattingen.

Ik heb haar boodschap van vandaag (alleen geluid, met begeleidende ANP-fotos), twee keer beluisterd.

De klemtonen en de verborgen referenties zijn belangrijk bij Ajaan. Maar oook nu weer, komt het neer op een projectie van haar eigen ervaring (zoals ze die nu ziet) op de werkelijkheid. Buiten die projectie, bestaat er voor haar geen waarheid.

Om Ajaan's Werdegang nog even samen te vatten:

1. Gegrepen door fundamentalistische interpretatie van het geloof, wegens zoeken naar zingeving als jong meisje in Nairobi. (jaren '80)
   
2. Afwijzing gearrangeerd huwelijk en dientengevolge uit de clan (der Hadod) uitgestoten. (begin -'90)
   
3. Ziet zus ondergaan in tweestrijd over onverenigbaarheid geloof en westers leven. (1996)
   
4. Ontmoet fundamentalistische antigodsdienstigen in Nederland (1998 e.v.)
   
5. Denkt gebruik te kunnen maken van de anti-islam golf in Nederland, om machtspositie te veroveren, die haar opnieuw de toegang tot de clan zal openen. (2002)
   
6. Blijkt te zijn gebruikt door populistische stroming in de VVD en wordt, na verleende diensten, bruut aan de kant gezet. (2006)
   
7. Maar heeft intussen een niche gevonden in de USA, waar het AEI (vermoedelijk) denkt, haar te kunnen inzetten in de Somalische kwestie tegen de Islamitische Rechtbanken-beweging die vrijwel het hele land (buiten het Noorden) beheerst. Haar familielid is president van de machteloze voorlopige regering, die door Amerikanen en Ethiopiërs op de been wordt gehouden.

Wellicht verklaarbaar uit het bovenstaande, zit er een merkwaardige "twist" in Ajaan's denken. Die komt erop neer, dat een "zachte" overgang van traditioneel, vaak regionaal gekleurd, geloof (zoals dat bestaat in de agrarische dorps- en kleinsteedse gemeenschappen waar de moslim-immigranten in Nederland veelal uit afkomstig zijn) niet alleen ondenkbaar zou zijn, maar zelfs uiterst gevaarlijk - gevaarlijker dan de diskussie met overtuigde fundamentalisten.

Denk maar aan haar opmerkingen over jonge moslima's met naveltruitjes. "Uitkijken!", zei ze, "Jullie denken: 'Ha, een gematigde moslim', maar, o wee, dat worden zwaar gesluierde gehuwde vrouwen, die hun zonen opvoeden tot radikale terroristen!" Dat zit, volgens Ajaan, in de Islam ingebakken.

Daarmee zegt Ajaan datgene, wat de niet-islamitische Nederlandse (en buitenlandse) anti-islamisten niet mogen zeggen. Die moeten, wegens grondwettelijk verbod op discriminatie wegens geloof, het doen met veroordelingen van de islamitische "cultuur". En dat maakte dan ook haar bliksemcarrière in de conservatieve Nederlandse politiek mogelijk, toen die een middel zocht om de stemmen uit het Fortuyn-populisme aan zich te binden.

Ajaan's carrière is gebaseerd op een mix van slimmigheid en van obsessie. Over de slimheid hebben we het gehad. De obsessie is het verkrijgen van erkenning, dat haar, en alléén haar, weg vanuit de gevangenis van een fundamentalistische Islam, de enig juiste is.

De weg van niet-intellectuele Turkse vrouwen bij voorbeeld, die een leefbaar compromis vinden tussen traditionele waarden, de trotse secularistische traditie van hun land van herkomst, de eisen van een snel veranderende westerse maatschappij en hun eigen zelfrespect (en daarvan zijn tientallen voorbeelden), wordt door Ajaan strikt afgewezen. Om te "genezen", moet je "lijden" (Trouw, februari 2005). En, weer eens herhaald in het Volkskrant-praatje, daarbij hoort geen verzet tegen discriminatie en uitgrenzing door de meerderheid in de maatschappij. Want volgens Ajaan is die discriminatie en die marginalisering terecht. De moslims, bepaaldelijk de opppervlakkigen onder hen, vertegenwoordigen immers het KWAAD. Wie dat niet ziet of wil zien, is een bondgenoot van het kwaad. Daarom zijn multiculturalisten, antidiscriminatie-aktivisten en mensen van Vluchtelingenhulp zo verwerpelijk.

Het obsessieve denken van Hirsi Ali heeft niets van het radikaal sekularisme waarmee ze een tijdlang heeft geflirt. Het is gebaseerd op de overtuiging, dat pas door een volledige afdaling in de hel, via groot lijden de verlossing bereikt kan worden. Daarmee komt ze dicht bij de Shiiten, die verlossing nastreven via zelfkastijding, en bij vele stromingen in het Christendom, die het lijden van Christus tot voorbeeld nemen, of die, zoals de fundamentalistische gereformeerden, ervan uitgaan dat de mens bij voorbaat gedoemd is en geneigd tot alle kwaad.

Het merkwaardige daarbij is, dat ze Verlichting met Verlossing gelijkstelt. Je kunt niet eigener beweging verlicht worden, als je moslim, dus tot alle kwaad en geweld geneigd, bent, maar je moet door Lijden verlost worden. Door het Lijden wordt haar Verlichting exclusief, onbereikbaar voor "oppervlakkige meelopers" (citaat uit VK-boodschaptekst).

Daarom had ze niets met de half-moslimse broertjes uit Amersfoort en vond ze hun veroordeling tot zware straffen eigenlijk beledigend voor haar eigen strijd. Nu zegt ze dan ook (VK-tekst), dat "gebleken is, dat justitie geen vat heeft op het probleem". Fundamentalistisch terrorisme reduceren tot een randverschijnsel, verklaarbaar uit maatschappelijke spanningen en uit niet-islamitische tendenzen (zoals erkend grote analisten van de moderne jihad en terreur, zoals Roy, doen), is voor haar een doodzonde. Toch is ze slim genoeg, om een directe confrontatie met geleerden als Roy, systematisch uit de weg te gaan.

Nee, wat ze eigenlijk wil, is wat ze nu zegt over Soumaya S. Ze wil dat de staat in haar plaats een "hoogstaande" theologische discussie aangaat met haar en met haar ontwikkelde vrienden. Ze wil niet, dat deze mensen gevangen worden gezet (Pastors en Wilders begrijpen er niets van), maar, uitgaand van de idee-fixe dat de staat niet neutraal-, maar anti-godsdienstig zou zijn, hen incorperen in de gemeenschap, onder de belofte dat ze als moslims hun eigen geweten laten voorgaan boven voorschriften van Koran en Hadith. Want:

Het geweten van zelfstandig nadenkende jongeren zal eerder dan dat van ‘geïndoctrineerde meelopers’ gaan botsen met ‘de bevelen uit de Koran’, zegt ze. Daarom wil ze de strijd tegen radicalisering vooral uitvechten in de ‘ideologische arena’. Ze pleit voor een open debat. ‘Zonder taboes of kunstmatige scheiding tussen vreedzame en gewelddadige islam.’

Het doet denken aan het bijbelwoord, dat er in de hemel meer vreugde zal zijn over één bekeerde zondaar dan over honderd brave hendrikken (of woorden van gelijke strekking).

Maar eigenlijk, denk ik, gaat het haar erom, erkenning af te dwingen van de Hadod-clan en met behulp van de Amerikanen triomfantelijk terug te keren naar Somalië.

[Kruispost met De Lage Landen]